Formularium Ouderenzorg
Vitamine B12
Literatuur geraadpleegd tot: 05/06/2023
- Vitamine B12-deficiëntie moet worden opgespoord in geval van macrocytaire anemie en in het kader van een differentiaaldiagnose voor sommige neurologische stoornissen. De correctie van vitamine B12-deficiëntie gebeurt per os, behalve bij pernicieuze anemie.
Achtergrondinformatie
Natuurlijke bronnen
Vlees, vis, melk, eieren.
Tekenen en oorzaken van tekort
- De lever bevat grote hoeveelheden vitamine B12, toereikend voor de behoefte van 2 jaar of langer.
- Vitamine B12-deficiëntie door een deficiënte voeding is zeer ongewoon en komt in de regel slechts zelden voor na een gedurende jaren volgehouden streng vegetarisch dieet.
- Vitamine B12–deficiëntie wordt meestal veroorzaakt door malabsorptie
$ .- Bij ouderen is eiwitgebonden vitamine B12-malabsorptie de belangrijkste oorzaak (60-70%) en in mindere mate klassieke pernicieuze anemie (15-20%)
$ . Bij deze aandoening kan door maagzuurgebrek vitamine B12 niet meer loskomen van voedingseiwit. - De belangrijkste factoren die hiertoe bijdragen zijn atrofische gastritis (al dan niet in aanwezigheid van Helicobacter pylori-infectie) en chronisch gebruik van antacida of metformine
$ $ $ $ $ $ $ $ .
- Bij ouderen is eiwitgebonden vitamine B12-malabsorptie de belangrijkste oorzaak (60-70%) en in mindere mate klassieke pernicieuze anemie (15-20%)
- Ernstige vitamine B12-deficiëntie manifesteert zich als hematologische (macrocytaire anemie) en neurologische stoornissen (paresthesieën, ataxie, cognitieve stoornissen).
- Sommige auteurs leggen ook een verband met neuropsychiatrische stoornissen zoals dementie (zeer zeldzame oorzaak), delier en depressie
$ $ . Bij deze patiënten is de noodzaak van vitamine B12-bepaling en suppletie niet duidelijk.
Ongewenste effecten/toxiciteit
Tot op heden werd, zelfs bij langdurige orale of parenterale toediening van hoge doses van vitamine B12, geen enkele toxiciteit beschreven, behalve zeldzame anafylactische reacties bij parenterale toediening
Behandeling
Geselecteerd
Medicamenteus
Bij pernicieuze anemie of megaloblastaire anemie met neurologische stoornissen ten gevolge van vitamine B12-deficiëntie: Vitamine B12
Geselecteerde geneesmiddelen: vitamine B12
Indien behandeling noodzakelijk is, wordt vitamine B12 klassiek intramusculair gegeven. Aangezien 1% van een perorale dosis vitamine B12, onafhankelijk van de toegediende dosis, wordt opgenomen door passieve diffusie, zonder aanwezigheid van intrinsieke factor, is substitutie ook peroraal mogelijk
Gezien intramusculaire toediening pijnlijk kan zijn bij magere patiënten en gevaarlijk kan zijn bij patiënten die anticoagulantia krijgen, is perorale toediening een interessant alternatief en bovendien potentieel goedkoper, aangezien het een bezoek van / aan een gezondheidswerker overbodig maakt
In theorie zijn hoge doses enkel noodzakelijk bij pernicieuze anemie, omdat enkel daar intrinsic factor afwezig is
Niet geselecteerd
Medicamenteus
Vitamine B12 (in combinatie) ter preventie van leeftijdsgebonden maculadegeneratie
Mogelijk is er voor vitamine B12, in combinatie met vitamine B6 en foliumzuur, een beperkte plaats in de preventie van leeftijdsgebonden maculadegeneratie bij vrouwen met een verhoogd cardiovasculair risico
Vitamine B12 ter preventie van cardiovasculaire aandoeningen, dementie en kanker
Er is voor foliumzuur geen bewijs van enig nut in de preventie van cardiovasculaire aandoeningen
