Formularium Ouderenzorg
Gecompliceerde fase: depressie
Literatuur geraadpleegd tot: 01/09/2023
- In geval van depressie, moet eerst geprobeerd worden de patiënt zo goed mogelijk in te stellen op dopaminerge medicatie, daar dit reeds de depressie kan verbeteren.
- Bij depressie in het kader van de ziekte van Parkinson is de plaats van antidepressiva onduidelijk wegens het ontbreken van voldoende gecontroleerd onderzoek. Er zijn schaarse positieve gegevens over TCA’s, SSRI’s.
- Binnen de klasse van TCA's wordt nortriptyline geselecteerd, met dit middel ziet men minder orthostatische hypotensie en relatief weinig ongewenste anticholinerge effecten.
- Binnen de SSRI heeft sertraline de voorkeur (zie depressieve stoornissen).
- Gelijktijdig gebruik van MAO-inhibitoren zoals selegiline en rasagiline, en SSRI’s is gecontra-indiceerd gezien het risico van het serotinerg syndroom.
Diagnostiek
De diagnose van een depressie stellen bij een patiënt met de ziekte van Parkinson is moeilijk :
- omwille van overlappende symptomen tussen depressie en de ziekte van Parkinson (psychomotore retardatie, anergie, insomnia, mimiekarmoede).
- het is moeilijk om het onderscheid te maken tussen apathie en anhedonie of verminderde interesse als kernsymptoom van depressie.
De "Geriatric Depression Scale-30" blijkt het meest doeltreffende screeningsinstrument voor de opsporing van depressie bij de ziekte van Parkinson
Behandeling
Geselecteerd
Niet-medicamenteus
Cognitieve gedragstherapie
Naast medicamenteuze behandeling van depressie kan ook cognitieve gedragstherapie worden overwogen
Medicamenteus
Juiste instelling dopaminerge medicatie
In geval van depressie, moet eerst geprobeerd worden de patiënt zo goed mogelijk in te stellen op dopaminerge medicatie
Ernstige depressie: Antidepressiva
Geselecteerde geneesmiddelen: nortriptyline, sertraline
Antidepressiva zijn eveneens werkzaam bij depressie in geval van ziekte van Parkinson
Het is moeilijk om een keuze te maken tussen een SSRI of een TCA, gezien het meestal kleine en vaak kortdurende studies betreft. De keuze voor een SSRI of een TCA zal afhankelijk zijn van de ongewenste effecten en van de comorbiditeit van de patiënt.
- Een netwerk-meta-analyse geeft de voorkeur aan gebruik van tricyclische antidepressiva tegenover SSRI’s bij de ziekte van Parkinson omwille van een betere werkzaamheid en tolerantie
$ . - Een recentere meta-analyse toont echter wel een significant effect aan van SSRI's
$ . - De Haute Autorité de Santé besluit dat de TCA een superieure efficaciteit vertonen, maar onderlijnen dat ze minder goed getolereerd worden, en men, zoals voor alle antidepressiva moet rekening houden met geneesmiddeleninteracties met parkinson medicatie
$ . - Voorzichtigheid is geboden wanneer SSRI's gecombineerd worden met MAO-B inhibitoren wegens de kans op het ontstaan van een serotoninesyndroom.
Voor meer informatie betreffende het bijwerkingsprofiel van TCA's en SSRI's : zie [indications:165].
Selectie
- TCA : Binnen de klasse van TCA's wordt nortriptyline geselecteerd, met dit middel ziet men minder orthostatische hypotensie en relatief weinig ongewenste anticholinerge effecten
$ . - SSRI : sertraline
Doorverwijzing
Doorverwijzing naar specialist
Bij het optreden van depressieve symptomen bij de ziekte van Parkinson, kan verwijzing overwogen worden
