Ga naar de inhoud
Let op: Om de gebruikerservaring op deze site te verbeteren gebruiken we cookies.
Menu
Login redactie

Formularium Ouderenzorg

Nausea en braken

Literatuur geraadpleegd tot: 23/02/2022

  • Er zijn zeer veel oorzaken mogelijk: organisch, psychisch, medicamenteus.
  • Het wegnemen van de oorzaak is de belangrijkste niet-medicamenteuze maatregel.
  • Op basis van geringe bewijskracht kan domperidon als enige medicamenteuze maatregel worden aanbevolen.  Gezien het risico van QT-verlenging is voorzichtigheid geboden bij ouderen en patiënten met elektrolytenstoornissen of onderliggend hartlijden (Inleiding 6.2.2 QT-verlenging en Torsades de pointes).
  • Metoclopramide is werkzaam bij nausea en braken, maar de centrale nerveuze werking kan, vooral bij hoogbejaarden, naast slaperigheid ook extrapiramidale verschijnselen, zoals Parkinsonisme uitlokken​​​​​​.  Het wordt ook in verband gebracht met een verhoogd risico op plotse dood en ventriculaire ritmestoornissen.  Metoclopramide wordt dus niet geselecteerd.

Behandeling

Geselecteerd

Waar mogelijk moet het onderliggende lijden of de iatrogene oorzaak worden aangepakt.

Werkzaamheid
Domperidon is bruikbaar in alle gevallen van misselijkheid en braken waarbij geen ernstige onderliggende pathologie wordt verondersteld$​​​​​​​​​.

Veiligheid

  • Domperidon geeft in de gewone dosis slechts zelden extrapiramidale verschijnselen, althans bij volwassenen en in niet-parenterale vorm$​​​​​​​​​$.
  • Er wordt aanbevolen om de behandelingsduur zo kort mogelijk (gewoonlijk maximum 7 dagen) en de dosis zo laag mogelijk te houden$​​​​​​​​​.
  • Er werd gewaarschuwd voor een mogelijk verband tussen gebruik van domperidon en plotse dood. Voorzichtig gebruik is, zeker bij patiënten met andere risicofactoren van ”torsades de pointes”, aangewezen$​​​​​​​​​. Domperidon mag niet toegediend worden bij patiënten met hartritmestoornissen of risico ervan (zoals verlengd QTc-interval), hartfalen of elektrolytenstoornissen. Bovendien mag domperidon niet gebruikt worden samen met andere geneesmiddelen met gelijkaardige effecten op het hart of met geneesmiddelen die de afbraak van domperidon in het lichaam vertragen, en mag domperidon ook niet gebruikt worden bij patiënten met matig of ernstig leverfalen$​​​​​​​​​.

 

Geselecteerde geneesmiddelen

Niet geselecteerd

Metoclopramide is werkzaam bij nausea en braken, maar de centrale nerveuze werking kan, vooral bij hoogbejaarden, naast slaperigheid ook extrapiramidale verschijnselen, zoals Parkinsonisme uitlokken$​​​​​​. Ook wordt het product in verband gebracht met een verhoogd risico op plotse dood en ventriculaire ritmestoornissen$​​. Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) adviseert de behandelingsduur te beperken (maximum 5 dagen)$​​​​​​. Metoclopramide komt dus niet in aanmerking voor het behandelen van chronische aandoeningen.

Het gebruik van 5HT3-antagonisten valt binnen de bevoegdheid van de specialist$. Andere middelen met een anti-emetisch effect zoals alizapride, antihistaminica (dimenhydrinaat, meclozine, cinnarizine, promethazine, …), anticholinergica, corticosteroïden, neuroleptica, cannabinoïden e.a. vinden ofwel geen toepassing in de oudere populatie, zijn tweedelijnsmiddelen of hebben geen bewijs van werkzaamheid geleverd.