• Indien de patiënt geen antibiotica heeft gekregen en in de afgelopen drie maanden, niet in het ziekenhuis is opgenomen en geen co-morbiditeiten heeft of afhankelijkheid vertoont, is Streptococcus Pneumonia (pneumokok) de respiratoire pathogeen die in overweging genomen wordt omdat deze het meest voorkomt en het gevaarlijkst is.
• Amoxicilline is de eerste keuze, gezien de goede intestinale resorptie en de goede werkzaamheid tegen de pneumokok.  De dosis dient wel hoog genoeg te zijn, want in België vertoont ongeveer 10% van de pneumokokken partiële resistentie, ongeveer 2 % is volledig resistent tegen aminopenicillines(zie Repertorium BCFI 11.1.1.1.3).
• Posologie (volgens BAPCOC):
  • Zonder co-morbiditeit:
    • oraal amoxicilline
      • 3x 1 g per dag gedurende 7 dagen
• BAPCOC beveelt een behandelingsduur van 7 dagen aan.  Een RCT toonde aan dat het beperken van de antibioticabehandeling in het ziekenhuis tot 5 dagen voor CAP bij personen met een gemiddelde leeftijd van 65 jaar niet inferieur was aan een langere behandeling.  WZC--patiënten werden echter uitgesloten van deze studie.
• Een follow-up van de klinische evolutie van de patiënt is aangewezen.  Een herevaluatie na 48 uur zal uitwijzen of de patiënt op de behandeling reageert. Indien er geen verbetering optreedt, moet de aanwezigheid van een gramnegatieve kiem of zelfs van een atypische kiem worden overwogen.

 

Geselecteerde geneesmiddelen

• amoxicilline

Het antibioticaspectrum moet worden uitgebreid tot de gramnegatieve kiemen indien:

• antibiotica of hospitalisatie in de laatste 3 maanden;
• co-morbiditeiten (COPD, bronchiëctasieën, doorligwonden, verblijfskatheters, ...);
• een grote zorgafhankelijkheid die frequent contact met het verzorgend personeel vereist;
• een voorgeschiedenis heeft van infectie met een resistente kiem;
• of (bij vermoeden van) aspiratiepneumonie.

Associëren van clavulaanzuur, de β-lactamase-inhibitor, aan amoxicilline breidt het antibacteriële spectrum uit. Amoxicilline +clavulaanzuur is de eerste keuze. (Repertorium BCFI 11.1.1.1.3)

Posologie (volgens BAPCOC):

• oraal amoxicilline-clavulaanzuur
  • 875 mg/125mg 3x per dag gedurende 7 dagen (=2.6 g amoxicilline)

Een follow-up van de klinische evolutie van de patiënt is aanbevolen. Een herevaluatie na 48 uur zal uitwijzen of de patiënt op de behandeling reageert. Indien er geen verbetering optreedt, moet de aanwezigheid van een atypische kiem worden overwogen.

Geselecteerde geneesmiddelen

• amoxicilline + clavulaanzuur

BAPCOC stelt moxifloxacine voor als alternatief bij patiënten die allergisch zijn voor penicilline. Moxifloxacine heeft een betere activiteit tegen streptokokken en stafylokokken dan andere chinolonen, maar het gebruik bij infecties door deze kiemen moet, gezien de resistentieproblematiek en de risico’s gerelateerd aan gebruik van chinolonen, worden beperkt vooral bij ouderen (zie ook Repertorium BCF 11.1.5 en Rationeel gebruik van antibiotica bij ouderen).

Posologie (volgens BAPCOC):

• moxifloxacine oraal
  • 400 mg per dag gedurende 7 dagen

Een follow-up van de klinische evolutie van de patiënt is aanbevolen. Een herevaluatie na 48 uur zal bepalen of de patiënt op de behandeling reageert. Indien er geen verbetering optreedt, moet de aanwezigheid van een atypische kiem worden overwogen.

Geselecteerde geneesmiddelen

• moxifloxacine

BAPCOC: indien er geen verbetering optreedt binnen 48 h: mogelijkheid van atypische pneumonie overwegen (2C), een macrolide aan de behandeling toevoegen.

• Azithromycine
  • oraal 500 mg per dag gedurende 3 dagen. 

Herevalueren na 48 uur (2C). Indien nog steeds geen verbetering: alsnog hospitaliseren.
Men moet in de WZC-setting een mogelijke epidemie met Mycoplasma pneumoniae overwegen. Dit gaat gepaard met een significante morbiditeit en mortaliteit$​​​​​​​.

Geselecteerde geneesmiddelen

• azithromycine

Volgens BAPCOC is een hospitalisatie:

• noodzakelijk in volgende gevallen (GRADE 1C*): bij aanwezigheid van drie of vier van volgende kenmerken: leeftijd ≥ 65 jaar, verwardheid, tachypnee ≥ 30/min, systolische bloeddruk <90 of diastolische ≤ 60 mmHg;
  • bij het vermoeden van een aspiratiepneumonie waarbij de klachten onvoldoende afnemen na behandeling met amoxicilline-clavulaanzuur.
  • bij achteruitgaan van de klinische toestand ondanks 48 uur antimicrobiële therapie.
• wordt overwogen in volgende gevallen (GRADE 1C*)
  • bij aanwezigheid van één of twee van volgende kenmerken: leeftijd ≥ 65 jaar, verwardheid, tachypnee ≥ 30/min, systolische bloeddruk <90 of diastolische ≤ 60 mmHg;
  • bij uitblijven van verbetering op antimicrobiële therapie na 48 uur (zie verder).

Bij oudere patiënten, in thuis of in een WZC, spelen ook niet-klinische parameters een rol bij de beslissing tot ziekenhuisopname: geavanceerde zorgplanning, voorkeur van patiënt en familie, enz..$​​