Ga naar de inhoud
Let op: Om de gebruikerservaring op deze site te verbeteren gebruiken we cookies.
Menu
Login redactie

Formularium Ouderenzorg

Orthostatische hypotensie

Literatuur geraadpleegd tot: 02/02/2022

  • Ondanks de hoge incidentie van orthostatische hypotensie zijn er weinig gegevens die de behandeling ervan ondersteunen.  Bijzondere aandacht moet worden besteed aan niet-medicamenteuze maatregelen, zoals patiëntenvoorlichting; het verhogen van de zoutinname, het dragen van compressiekousen en slapen met het hoofdeinde van het bed omhoog kan helpen
  • Bij orthostatische hypotensie moet men eerst de medicamenteuze behandeling herzien en zo nodig aanpassen/wijzigen.  Verschillende geneesmiddelen kunnen orthostatische hypotensie uitlokken zoals: antihypertensiva (vooral die met een vaatverwijdend effect), diuretica, fenothiazinen, antidepressiva, α-blokkers, nitraten,... Chronische behandeling wordt steeds complexer met de leeftijd, vandaar het belang van een zorgvuldige afweging van de risico-batenverhouding van elk geneesmiddel.
  • Fludrocortison acetaat wordt niet geselecteerd,  Er zijn op dit moment onvoldoende gegevens om een uitspraak te doen betreffende het nut van fludrocortison als behandeling voor orthostatische hypotensie bij ouderen.
     

Behandeling

Geselecteerd

Bij patiënten van gemiddeld 70 jaar met progressieve orthostatische hypotensie (na enkele minuten rechtstaan) vermindert het dragen van compressiekousen de symptomen (evenwichtsstoornissen, zwakte, hartkloppingen)$​​​.
De bewijzen van werkzaamheid van niet-farmacologische behandelingen voor orthostatische hypotensie steunen op een gering aantal studies, met beperkte deelname van een heterogene oudere populatie$​​​​.

Oefeningen doen al liggend wordt geselecteerd gezien de afwezigheid van ongewenste effecten, ondanks beperkte bewijzen van hun werkzaamheid (weinig studies, kleine stalen, niet specifiek oudere populatie$​​​​.

  • Een kleine case-controlstudie bij ouderen van minstens 65 jaar toont het nut aan om eerst de benen tienmaal volledig tegen weerstand te strekken alvorens op te staan om een plotse daling van de bloeddrukwaarden te voorkomen$​​​​​​​​​​​​​​​. In de praktijk: men moet de benen 10 maal volledig strekken, vertrekkend van 60° gebogen heupen en 90° gebogen knieën en enkels om volledige strekking van deze gewrichten tegen elastische weerstand te bereiken.

  • Bij orthostatische hypotensie moet men eerst de medicamenteuze behandeling herzien en zo nodig aanpassen/wijzigen.  Bepaalde geneesmiddelen kunnen orthostatische hypotensie uitlokken zoals: antihypertensiva (vooral die met een vaatverwijdend effect), diuretica, fenothiazinen, antidepressiva, α-blokkers, nitraten,... Chronische behandeling wordt steeds complexer met de leeftijd, vandaar het belang van een zorgvuldige afweging van de risico-batenverhouding van elk geneesmiddel. 

Stopzetting van de bloeddrukverlagende geneesmiddelen kan orthostatische hypotensie doen verdwijnen bij zeer oude patiënten met milde cognitieve stoornissen​.

Niet geselecteerd

Fludrocortison (100 µg/d, mineralocorticoïd uitsluitend beschikbaar als magistrale bereiding) werd enkel in heel kleine studies onderzocht$​​​​​​​​. Het middel blijkt in sommige studies effectief op de bloeddrukwaarden en de klachten van orthostatische hypotensie, maar is in de studie niet werkzaam in geval van het chronisch vermoeidheidssyndroom, en heeft evenmin effect op de bloeddrukwaarden of het welbevinden van de patiënten.
Een RCT bij 210 patiënten met frequente vasovagale syncopes$​​ toont dat de toediening van fludrocortison in de maximaal verdragen dosis (0,05 tot 0,2 mg/d) het aantal syncopes vermindert. Deze werkzaamheid wordt in het bijzonder vastgesteld bij jongere patiënten, met lage bloeddrukwaarden en zonder comorbiditeit$​​.

Conclusie

Er zijn op dit moment onvoldoende gegevens om een uitspraak te doen betreffende het nut van fludrocortison als behandeling voor orthostatische hypotensie bij ouderen.

Te vermijden

De werkzaamheid van etilefrine in geval van orthostatische hypotensie is niet bewezen en dit geneesmiddel kan ernstige, onder meer cardiovasculaire ongewenste effecten veroorzaken​$​​​.